دایره مینا

انسان و چالشهای سهم خواهانه‌ی او بر زمین

پس از تصویب نهایی حیات بر زمین و پیدایش گونه‌های گیاهی و جانوری در زمین و دریا و سکونت انسان بر زمین وتسلط او بر شکار و سکونت درغارها و رشد انسان در پایداری و مقابله با پدیده‌ها‌ی طبیعی، انسان توانست به انقلاب‌های پی در پی و هدفمندی دست بزند و این دگرگونی‌ها نشان از این داشت که انسان برای خود سهم بیشتری از زندگی و رفاه در زمین می‌طلبد. با آغاز انقلاب کشاورزی و در پی آن انقلاب شهرنشینی و سپس دگرگونی‌های صنعتی. الگوهای مصرفی انسان در خوراک و پوشاک و مسکن وامنیت شکل تازه تری به خود گرفته و به رشد و پویش رسید.

در این کشاکش انسان زمین را برای خود خلوتگاهی اختصاصی یافت و نیز بارها توان خود را برای یورش به فضا و تسلط بر سایر کرات آزمود.

سهم انسان برای زندگی در زمین به اندازه‌‌‌ای بود که سایر جانداران از جمله پرندگان و چهارپایان و حیوانات دیگر نیز برای حیات در زمین سهم داشتند. اما انسان با بیرون راندن وکشتن و اهلی کردن حیوانات اجازه‌ی حیات را بر سایر جانداران محدود نموده و بلکه باعث انقراض بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی گردید و چرخه‌ی زیستی مربوط به گردشکار زمین برای حفظ حیات و بقای زمین و زمینیان را دچار اختلال و انقراض نمود.

انسانها علی رغم داشتن مسئولیت برای صیانت از حیات در زمین و دانستن موضوع نیاز مندی چرخه‌ی حیات در زمین دست به فساد گسترده برای قلع و قمع و انقراض سایر موجودات و منابع طبیعی زدند.

دراین کشاکش چالشهای زیست محیطی فراوانی برای افزایش سهم رفاهی انسان رخ داد و حتی انسان را به جنگ و نبرد علیه همنوعانش واداشت.

نمونه‌های بسیار خطرناک از فعالیت‌های انسان که زمین را دچار خود ساخت :

موضوعاتی مانند: افزایش سموم دفع آفات نباتی وجانوری. افزایش مخاطرات و عوارض استفاده از محصولات ترا ریخته ، صید بی رویه‌ی آبزیان و پرندگان و حیوانات. دستبرد به دریا‌ها و جنگلها و رودخانه‌ها و جزایر و عرصه‌های منابع طبیعی و دگرگونی آن ، آزمایش‌های هسته‌‌‌ای و حوادث اتمی‌ نظیر فاجعه‌ی چرنوبیل و ماجرای هیروشیما . خطرهای ناشی از افزایش گازهای گلخانه ای. پارگی لایه‌ی ازون . جنگ‌های بزرگ و پی در پی زمین را با چالشهای فراوانی برای ادامه حیات روبرو ساخته است.

با انقلاب صنعتی و رشد تکنولوژی و افزایش امکانات دریانوردی و صیادی در اقیانوسها ودریاها و رودخانه‌ها و دگرگونی ابزارها و امکانات تخریب کوه و رودخانه و جنگل ، تغییر و امحای مصب رودخانه‌ها. تغییر و امحای چشمه‌ها و جنگلها بدست انسان به تدریج شرائط اقلیمی‌زمین دچار نوسانات و ناپایداری‌های زیستی گردیده و حتی امکان حیات بر بسیاری از مناطق زمین که سابق بر آن امکان حیات در آن وجود داشته از انسان‌ها و سایر موجودات سلب گردیده است.

پسروی جنگلها و آبها، تغییر زیستگاهها و دگرگونی و بروز بسیاری از پدیده‌های طبیعی نشانگر چالش حیاتی زمین و عصیانگری انسان درسهم خواهی‌های بی رویه اش بر زمین است.

بسیاری از دانشمندان بر این باورند که پدیده‌ی گرمایش زمین نیز به دست انسان‌ها رخ داده است.

فراوانی حوادث مرگبار طبیعی و غیر طبیعی و افزایش گونه‌های بیماری‌ها کشنده و صعب العلاج و تغییرات ژنتیکی انسان و حیوانات و نباتات ، امکان تغییرات اساسی در ژنتیک انسان و نقص‌های خطرناک انسان‌های جدید یکی از مهمترین نشانه‌های فشار بر محیط زیست زمین است.

از سایر آثار تلخ و مرگبار سهم خواهی‌های انسان از زمین ،تعدی و تجاوز و ازبین بردن حیات و چرخه‌ی زیستی آب‌ها و دریاها با ابزارهایی همچون امواج مضر رادارها و تشعشعات رادیو اکتیویته‌ی موجود در فاضلاب‌ها و پسماندهای صنعتی و وجود مقدار فراوانی از فلزات سنگین همچون سرب و جیوه در کرانه‌ی ساحلی اقیانوسها و دریاها و دریاچه‌ها است. که باعث آلودگی آب و انقراض بسیاری از گونه‌های گیاهی وجانوری گردیده و همینطور اسباب تغییرات ساختار ژنتیکی در انسان و حیوانات منطقه می‌گردد .

همچنین برداشت بی رویه از سفره‌های زیر زمینی همچون آب ، باعث فرو نشست زمین و تغییر اقلیم و سایر عوارض زمین شناختی شده است.

با استثمار وتصرف بی رویه از منابع دریا و ذخایر اقیانوسی و دستبرد به انرژی‌های تجدید نا پذیر باعث شده است تا شکل جدیدی از تناقضات زیستی بین انسان و زمین رقم بخورد که درآینده‌ی زمین تاثیرات بسیار نامطلوبی می‌گذارد.

انسان تا قبل از بلوغ و تکامل انسانیت آسیب‌های فراوانی به زیستگاه خود وارد ساخته که بااز بین رفتن بسیاری از سرمایه‌ها ، زمین در عصر بلوغ انسانیت ،تهی و فاقد غنا و استعداد حیاتی خواهد بود و فساد و تباهی ناشی از بی توجهی و ستم پیشگی انسان نسبت به زمین عواقب بسیار شومی‌را درپی خواهد داشت.

ظَهَرَ الْفَسَادُ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ لِیُذِیقَهُم بَعْضَ الَّذِی عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ﴿ سوره روم: ٤١﴾

انسان‌ها برای حفظ بقای خود نیازمند به صیانت از محیط زیست و حفظ چرخه‌ی سالم محیط زیست و سلامتی سایر جانداران است.

ازاین رو دولت‌ها و سازمانهای بین المللی باید اقدامات آموزش همگانی و لازم و پیشگیرانه برای صیانت از سلامتی زمین را در دستور کارهای خود داشته باشند. و سهم بیشتر و پایداری را برای سایر موجودات در برخورداری از عرصه‌های منابع طبیعی در نظر بگیرند.

و دستگاههای قضایی کشورها نسبت به هتک صیانت از محیط زیست برخوردهای جدی تر و پیشگیرانه تری را اعمال نمایند و برای مصونیت محیط زیست و زمین از همه‌ی توان خود در بازدارندگی از دستبرد انسانها اعمال نمایند.

والی الله المصیر

حمیدرضا ابراهیم زاده

6 آبان1398

تمامی‌حقوق مربوط به این اثر درانحصار مولف محفوظ می‌باشد